- เผยแพร่เมื่อ: วันอังคาร, 17 ธันวาคม 2562 11:37
เนื้องอกในสมอง
หมายถึง เนื้องอกที่เกิดขึ้นจากเนื้อสมองรวมถึงเนื้องอกของเส้นประสาทสมอง เนื้องอกของเยื่อหุ้มสมอง เนื้องอกของต่อมใต้สมอง เนื้องอกของบริเวณฐานกะโหลก ที่ลุกลามเข้าไปที่สมอง และมะเร็งของอวัยวะอื่นที่แพร่กระจายมาที่สมอง
เนื้องอกสมอง แบ่งออกเป็น 2 ชนิดคือ
- เนื้องอกของตัวสมองเอง
- เนื้องอกของอวัยวะที่อยู่รอบ ๆ ลุกลามมาที่สมอง เช่น เนื้องอกของเยื่อหุ้มสมอง เนื้องอกของเส้นประสาทต่าง ๆ เนื้องอกที่ปอดและเนื้องอกที่เต้านม เป็นต้น
อาการเป็นอย่างไร
- ขึ้นอยู่ว่าเนื้องอกอยู่ตำแหน่งใด แต่ส่วนมาก ผู้ป่วยจะมีอาการปวดศีรษะ อาเจียน และอยู่ๆก็มีอาการชัก ซึ่งไม่เคยชักมาก่อน
- ถ้าเนื้องอกสมองไปกดส่วนที่ควบคุมกล้ามเนื้อแขนขา อาจทำให้มีการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อแขนขา
- ถ้าไปกดทำลายส่วนที่ควบคุมการพูดคุย ผู้ป่วยจะสูญเสียความสามารถในการเขียน อ่าน หรือ การพูดคุย
- ถ้าไปทำลายการทรงตัว ผู้ป่วยจะมีอาการเดินเซ พบมากในผู้ป่วยเด็ก หรือถ้าไปกดเบียดเส้นประสาทตาจะมีอาการตามัว
รักษาอย่างไร
1. การผ่าตัดเอาก้อนเนื้องอกออก
2. การฉายรังสี
3. การให้ยาเคมีบำบัด
ผู้ป่วยแต่ละรายอาจจะใช้วิธีใดวิธีหนึ่ง หรือใช้ทั้ง 3 วิธีร่วมกัน ขึ้นอยู่กับว่าเป็นเนื้องอกชนิดใด
เตรียมตัวอย่างไรเมื่อได้รับการผ่าตัด
- หากมีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ ท่านจำเป็นต้องให้แพทย์ผู้ทำการรักษาควบคุมภาวะดังกล่าวให้ดี ก่อนเข้ารับการรักษา
- หยุดยาที่มีผลต่อการแข็งตัวของเลือด และเกล็ดเลือด เช่น แอสไพริน ยาต้านการแข็งตัวของเลือด และยาแก้อักเสบทุกชนิด โดยต้องแจ้งให้แพทย์ พยาบาลทราบก่อนวันผ่าตัด
- ควรหยุดสูบบุหรี่ หรือสูบให้น้อยที่สุด ก่อนผ่าตัด อย่างน้อย 4 สัปดาห์
- ขอความร่วมมือจากญาติ ในการบริจาคเลือด เพื่อเตรียมไว้ใช้ในการผ่าตัด
- ไม่ควรนำของมีค่ามาโรงพยาบาลเพราะ อาจสูญหายได้ และถอดเครื่องประดับทุกชนิดที่เป็นโลหะ ก่อนเข้าห้องผ่าตัด
- ถอดฟันปลอมฝากญาติไว้ ถ้าฟันโยกต้องแจ้งให้เจ้าหน้าที่ทราบด้วย เพราะฟันอาจหลุดตกเข้าไปในหลอดลม ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิตได้
- งดน้ำงดอาหารก่อนการผ่าตัดอย่างน้อย 6-8 ชม. เพื่อป้องกันการสำลักอาหาร ยกเว้น กรณีฉุกเฉินที่ต้องรักษาทันที
- เตรียมผิวหนังโดยการโกนผม
- ผู้ป่วยจะได้รับสารน้ำทางเส้นเลือดดำ และคาสายสวนปัสสาวะ
หลังผ่าตัด
- ผู้ป่วยอาจคาท่อช่วยหายใจไว้สักระยะหนึ่ง จนกว่าแพทย์พิจารณาว่าปลอดภัย จึงจะถอดท่อช่วยหายใจและผู้ป่วยหายใจได้ด้วยตนเอง
- ผู้ป่วยจะมีแผลผ่าตัดทีศีรษะและมีท่อระบาย ควรระวังไม่ให้ท่อระบายเลื่อนหลุด
- ผู้ป่วยบางราย อาจเอากะโหลกบางส่วนออกชั่วคราว จึงต้องระมัดระวังไม่ให้มีการกดทับบริเวณนั้น
วิธีการดูแลตนเองของผู้ป่วย
- ผู้ป่วยควรจะเข้ารับการรักษาตามที่แพทย์กำหนดไว้
- ผู้ป่วยควรจะได้รับการรักษาให้ครบทุกขึ้นตอน เพราะหลังการผ่าตัดผู้ป่วยต้องทำกายภาพบำบัดตามระยะเวลาที่กำหนดไว้ ซึ่งจะช่วยฟื้นฟูความสามารถที่สูญเสียไปให้ฟื้นตัวกลับมาเร็วขึ้น
- แพทย์อาจจะนัดมาตรวจเป็นระยะ ๆ เพราะเนื้องอกบางอย่างที่ผ่าตัดไปแล้ว มีโอกาสที่จะงอกออกมาใหม่ได้อีก
วิธีการป้องกันโรค
เนื้องอกสมองส่วนใหญ่ ไม่ทราบสาเหตุชัดเจน จึงยังไม่มีวิธีการป้องกัน แต่อย่างไรก็ตามมีเนื้องอกสมองบางชนิดที่กระจายมาจากอวัยวะอื่น ๆ มาที่สมอง เช่น มะเร็งปอดที่พบว่ากระจายมาที่สมอง จึงควรลดความเสี่ยงในการเกิดโรค เช่น งดสูบบุหรี่ จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคนี้น้อยลง
สรุป
เนื้องอกสมองบางชนิดสามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่อย่างไรก็ตามผู้ป่วยที่มีภาวะเจ็บป่วยช่วยเหลือตนเองไม่ได้หรือช่วยเหลือตนเองได้น้อย จำเป็นที่จะต้องได้รับการดูแลจากครอบครัวในการสนับสนุนด้านกำลังใจ ด้านการดูแลสุขภาพ เช่น การพาผู้ป่วยไปตรวจตามแพทย์นัด หรือการพาผู้ป่วยไปทำกายภาพบำบัด การสนับสนุนของครอบครัวจะทำให้ผู้ป่วยมีอาการดีขึ้น กลับมาเป็นปกติได้ดังเดิม