เอ็นไขว้หน้าข้อเข่า
เอ็นไขว้หน้าเป็นเอ็นยึดข้อเข่าที่สาคัญภายในเข่า ช่วยให้เข่ามีความมั่นคง ในการบิดหรือหมุนข้อเข่า คนที่ไม่มีเอ็นไขว้หน้า เมื่อบิดเข่าจะเกิดอาการปวดเข่า การบาดเจ็บของเอ็นไขว้หน้า มักจะสัมพันธ์กับชนิดกีฬาที่เล่นมากกว่า เช่น ฟุตบอล, บาสเกตบอล, วอลเลย์บอล

อาการและอาการแสดง
– ปวดบวมบริเวณข้อเข่า
– กดเจ็บบริเวณที่เอ็นฉีก บริเวณแนวข้อ ซึ่งเป็นตาแหน่งของหมอนรองข้อเข่า
– เดินลงน้าหนักไม่ได้หรือเดินแล้วปวดเสียวมากผิดปกติ
– การงอเหยียดเข่าไม่ได้ เข่าติดในท่าใดท่าหนึ่ง ซึ่งอาจจะเกิดหมอนรองข้อเข่าขาดไป

ความรุนแรงของการฉีกขาดของเอ็นแบ่งเป็น 3 ระดับ
ระดับที่ 1 มีการฉีกขาดบางเส้นใยของเส้นเอ็น และมีเลือดออกเล็กน้อย เส้นเอ็นไม่เสียความแข็งแรง ให้รักษาตามอาการ
ระดับที่ 2 มีการฉีกขาดของเส้นเอ็นบางส่วน มีอาการเดินลาบาก ปวด บวม มีรอยเขียวช้าชัดเจน สัปดาห์ที่ 2 – 3 จะค่อยๆ ยุบบวม
ระดับที่ 3 มีการฉีกขาดของเอ็น หรือ ที่ๆ เอ็นเกาะกับกระดูกทาให้มีการหลวมหลุดของข้อต่อ การรักษาต้องอาศัยการผ่าตัดซึ่งมีหลายแบบตั้งแต่ผ่าตัดเย็บซ่อมและการผ่าตัดสร้างเอ็นขึ้นใหม่

การวินิจฉัย
1. จากประวัติ เช่น ลักษณะของอุบัติเหตุ ลักษณะท่าทาง ในขณะที่เกิดอุบัติเหตุ อาการปวด ระยะเวลาที่มีอาการ การรักษาที่ผ่านมา ฯลฯ
2. การตรวจร่างกาย ตาแหน่งที่กดเจ็บ บวม การ
ตรวจด้วยวิธีหมุนเข่า งอ เหยียด ท่าตรวจเฉพาะของเส้นเอ็นแต่ละเส้น และ หมอนรองกระดูก เป็นต้น
3. การตรวจพิเศษอื่นๆ ได้แก่ เอกซเรย์ ( X-ray)
เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT) เอกซเรย์คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI)

การรักษา
ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น อายุ กิจกรรมในการดำเนินชีวิต ชนิดจานวนเส้นเอ็นที่ขาด การบาดเจ็บอื่นร่วม ฯลฯ การรักษาอาจทาได้ดังนี้ – ทากายภาพบาบัด ใส่อุปกรณ์พยุงเข่า ให้ยารับประทาน – การผ่าตัดเปิด จะมีแผลบริเวณเข่าประมาณ 5-10 cms.
การผ่าตัดผ่านกล้อง (Arthroscopic)

คือ การผ่าตัดแนวใหม่ โดยใช้กล้องวีดีโอขนาดเล็กสอดเข้าไปในข้อและต่อสัญญาณเข้ากับจอภาพทีวี ทาให้เห็นส่วนต่างๆ ภายในข้อได้อย่างชัดเจน บาดแผลมีขนาดเล็ก 0.5 cms. เพียง 1-2 แผลที่เกิดจากการใส่กล้องและเครื่องมือผ่าตัด ใช้เวลาผ่าตัดประมาณ 2-3 ชั่วโมง โดยความเจ็บปวดหลังผ่าตัด จะน้อยกว่าการผ่าตัดแบบเปิด ระยะเวลานอนในโรงพยาบาลสั้น การพักฟื้นและการทากายภาพบาบัดหลังผ่าตัดจะง่ายและได้ผลดีกว่าการผ่าตัดแบบเปิด

การปฏิบัติตัวก่อนผ่าตัด
1. ถ้ารับประทานยาห้ามการแข็งตัวของเลือด ต้องแจ้งแพทย์ หรือพยาบาลก่อนผ่าตัด และต้องงดยาก่อนผ่าตัด 7-10 วัน หรือตามคาสั่งแพทย์
2. ถ้ามีประวัติแพ้ยา ยาชาหรือสารเคมี ต้องแจ้งแพทย์ หรือพยาบาลก่อนผ่าตัด
3. ตรวจเลือด ปัสสาวะ เอกซ์เรย์ ตรวจคลื่นหัวใจเพื่อตรวจดูความพร้อมของร่างกายก่อนผ่าตัด
4. เตรียมความสะอาดร่างกาย เช่น อาบน้า สระผม ตัดเล็บและงดการใช้ครีม/เครื่องสาอางทุกชนิด
5. ถอดของมีค่าต่างๆ การถอดฟันปลอมเพื่อป้องกันการหลุดของฟันปลอมเข้าไปอุดหลอดลม ขณะผ่าตัด
6. งดอาหารและน้าหลังเที่ยงคืน ก่อนวันผ่าตัดหรืออย่างน้อย 6 ชั่วโมงก่อนผ่าตัด
7. นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ การปฏิบัติตัวหลังผ่าตัด
– ควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ให้ครบ 5หมู่
– รับประทานยาตามแพทย์สั่ง
– สังเกตอาการผิดปกติ เช่น แผลอักเสบ บวมแดง มีหนอง มีไข้สูง ปวดขามากขาบวม ให้รีบมาพบแพทย์
– มาตรวจตามแพทย์นัด

การผ่าตัดสร้างเอ็นไขว้หน้าข้อเข่า สามารถแก้ปัญหาข้อเข่าหลวมได้ แต่ต้องใช้เวลาประมาณ 8 เดือน เพื่อให้เส้นเอ็นใหม่แข็งแรงพอที่จะกลับมาวิ่ง หรือเล่นกีฬาได้

อย่างไรก็ตามหลังผ่าตัดแล้ว ต้องหมั่นทากายภาพบำบัดเพื่อฟื้นฟูกล้ามเนื้อ (ดังภาพ) ผลการรักษาจึงจะมีประสิทธิภาพดีที่สุด

ภาพการทำกายภาพบาบัดเพื่อฟื้นฟูกล้ามเนื้อ